1993 жылғы 28 қаңтарда тәуелсіз Қазақстан мемлекеті алғашқы Конституциясын қабылдады. Негізгі заң жобасы жарты жылдан аса талқыланды. Азаттық радиосы жобадағы негізгі мәселелер туралы репортаждар әзірлеген. “Азаттық толқынында” подкасында осы жайлы баяндаймыз.

Азаттықтың маңызды хабарларына арналған шолуда жазушы Мұхтар Мағауиннің “Қазақ тарихының әліппесі” кітабы, “Қан төгілді!..” мақаласы және Шәкерім мұрасы жайлы айтамыз. “Әліппе” туралы тарихшы Берекет Кәрібаев не дейді?

“Азаттық толқынында” подкасында 1986 жылғы Желтоқсан оқиғасы жайлы “Зобалаң” поэмасы қалай жазылғаны туралы айтамыз. Жұмаш Кенебаевтың осы толғауы 1991 жылы Азаттық эфирінен радиоқойылым түрінде берілген. 2025 жылғы сұхбатында автор шығарманың шығу тарихын баяндады.

Азаттықтың маңызды хабарларына арналған “Азаттық толқынында” подкасында бұл жолы 1986 жылғы Желтоқсан оқиғасының құрбандары мен зардап шеккендер жайлы айтамыз. 1990 жылы Аманжол Нәлібаев 1986 жылғы оқиғада зорлық көргендер туралы сөз қозғаған. Ол сұхбатқа режиссер Қалдыбай Әбенов те қатысқан.

“Желтоқсан” ұйымы 1989 жылы алғаш рет 1986 жылғы Желтоқсан оқиғасын еске алу жиынын өткізді. Оның қалай өткені, зиялы қауым қалай қабылдағаны, жиынға қатысқан совет билігі өкілдерінің хикаясы жайлы подкасымызды тыңдаңыз.

“Желтоқсан” бірлестігіне биыл 35 жыл толды. Ұйымды алғаш құрған Қалдыбай Әбенов, Хасен Қожахмет пен Аманжол Нәлібаев сол кезде Азаттық радиосына сұхбат берген. Ұйым белсендісі Ерлан Декелбаев сол кездегі оқиғалар туралы айтып берді.

1991 жылы Азаттық радиосына берген сұхбатында этнолингвист ғалым Әбдуәли Қайдар елдегі саяси өмір, тіл мәселесі және латын жазуы туралы ой бөліскен. Зиялы қауым өкілі қоғамдағы өзгерістерге қандай баға берген еді?

1991 жылы қыркүйекте компартия тарады. Сол кезде Социал-демократиялық партияны басқарған Дос Көшім Азаттыққа сұхбатында “жаңа кезең” туралы айтқан. Бүгінгі сұхбатында ол Қазақстандағы көппартиялық “демократия декорациясы” болып қалды дейді.

Мұсылман әйелдер одағын құрған әнші Әмина Нұғыманова 1990 жылы Азаттыққа сұхбат берген. Көзкөргендерден 34 жылдан кейін Әмина Нұғыманованың өнер жолы мен қоғамдық белсенділігі жайлы сұрадық.

Диссидент Қарыс Қанатбай жайлы пьесаға Азаттық 1983 жылы шолу жасаған. Советтік пропагандаға құрылған шығарманы ел тәуелсіздігінен кейін де ақтауға тырысатындар бар. Туындыны сахналаған режиссер сол кездегі жүйені дәріптегенін мойындап, драма дерегіне басқаша қарайды.