1990 жылы билік басылымында жарияланған Қазақстан компартиясы орталық комитетінің хатшысы Өзбекәлі Жәнібековтің мақаласына Азаттық радиосы шолу жасаған. Онда не айтылған еді?

1990 жылы қазақстандық бірнеше қоғам белсендісі совет үкіметінен Алашорданың мүлік-мүкәмалын қайтаруды талап етіп, Мәскеу мен Қазақстандағы компартия басшылығына хат жазған. Оған қол қойғандардың бірі – “Азат” қозғалысының жетекшісі Сәбетқазы Ақатай Азаттыққа сұхбат берген еді.

Совет одағының соңғы жылында Алматыда бас көтерген баспанасыздар өз талап-мұңы мен биліктің зомбылығы жайында айтады. 1990 жылы күзде бос тұрған жатақхана мен есептен шыққан үйлерді басып алған соң милиция оларға аяусыз күш қолданып, қуып шыққан.

Белсенділер Хасен Қожахмет пен Аманжол Нәлібаев 1990 жылы Азаттыққа берген сұхбатында қоғамдық ұйымдар жұмысын талқылаған. Сол кездегі шенеуніктер Өзбекәлі Жәнібековтің баяндамасы мен Заманбек Нұрқаділовтің мақаласында бұл жайлы не айтылған?

Бұл – “Азаттық-70” подкасының жалғасы “Азаттық толқынында”. Мұнда Азаттық эфирінде әр жылдары берілген, радио қорында сақталған маңызды хабарларға, айтулы оқиғаларға шолу жасалады. Бірінші эпизодта Қазақстан тәуелсіздігіне бір жыл қалғандағы қоғам өмірі баяндалған сұхбатқа шолу жасаймыз.

1993 жылы Азаттық радиосына 40 жыл толған кезде радионың Алматы бюросы ашылды. Бүгінгі хабарда осы жөнінде айтып, “Азаттық радиосына 70 жыл” подкасын осы эпизодпен аяқтамақпыз. Подкаст алдағы уақытта басқа атаумен одан әрі жалғасады.

1967 жылы Парижде шыққан кітапта СССР экономикасы талданып, ондағы Қазақстанның орны туралы жазылды. Совет экономикасына шолу жасаған тағы бір хабарында Азаттық одақтың астық импортына тәуелді екенін айтқан. Бүгінгі экономистер не дейді?

Заңсыз берілген жер, заңсыз құрылыстан соң мәселені мәмілемен шешу талпынысы нәтиже бермеді. Бұл – наразылыққа, наразылық қақтығысқа ұласты. Ақырында бір полицейдің өлімімен аяқталған оқиға ел тәуелсіздігінен кейінгі алғашқы қақтығыс ретінде белгілі. Билік мәселені күшпен шешпек болды. Даулы жер телімдері кейін заңдастырылды. Бұл жайлы сол кезде Азаттықтың Алматы бюросын басқарған Кенжебек Нұрқасенұлы және оқиға ортасынан хабар…

Қуғын-сүргін тұсында Алматыға келіп қайтқан америкалық ғалым Альфред Хадсонның еңбегіне Азаттық 1972 жылы шолу жасаған. Медиа-зерттеуші Рахима Нұриден мен тарихшы Мақсат Алпысбес монографияның маңызы жайында айтады.